Borular, insanların çok eski dönemden beri kullandıkları bir aktarım malzemesidir. İlk dönemlerde kullanılan borular, başta içme suları olmak üzere sıvıların taşınması amacı ile kullanılmaktaydı. Teknik yetersizlikler nedeni ile bu dönemdeki borular genellikle topraktan yapılmaktaydı. Tarihsel süreçte bazı değişimler yaşanmış olsa da gözle görülebilir düzeyde esas gelişim Sanayi Devrimi sonrasında ortaya çıkmıştır. Hammaddelerin seri ve daha nitelikli biçimde işlenebilmesini mümkün kılan yeni tekniklerin bulunması boru üretimi konusunda da çok büyük atılımların yaşanmasına yol açmıştır. Hem boruların üretiminde kullanılan malzemeler hem de üretim teknikleri bu çok köklü değişimlere uğramıştır.
Boru genellikle silindirik biçimde, ortası boş olan malzemelere verilen genel addır. Günümüzde borular sıvıların taşınmasının yanı sıra; gazların ve kimyasalların taşınmasında da yaygın bir biçimde kullanılmaktadır. Ayrıca boru üretim teknolojilerinde her geçen gün yaşanan gelişmeler, daha yüksek niteliklere sahip olan boruların ortaya çıkmasına olanak tanımaktadır. Çok sık görülen bir durum olmasa da kare biçimli borular da mevcuttur. Borular, başta üretimlerinde kullanılan malzemeler olmak üzere çok farklı yönlerden sınıflandırılmalara tabi tutulmaktadır.
İlginizi çekebilir: Çelik Boru Nedir? Nerelerde Kullanılır?
Boru Çeşitleri
Boru çeşitleri derken anlaşılması gereken, boruların üretimleri esnasında kullanılan esas maddelerdir. Bu doğrultuda çok farklı borulardan söz etmek mümkündür. Çelik borular, bu konuda ilk akla gelen malzemelerdir. Diğer borular ile kıyaslandığı zaman pek çok yönden ileri düzeyde bulunan çelik borular, en fazla paslanmazlık özellikleri ile ön plana çıkmaktadır. İçerisinde bulunan krom ve nikel nedeni ile korozyona karşı dirençli olan paslanmaz çelik borular hem darbelere hem de ısıya karşı da yüksek düzeyde dayanıklıdır.
Bir diğer boru çeşidi olarak alüminyum borulardan söz etmek mümkündür. Çelik borular kadar olmasa da alüminyum boruların da korozyon direnci iyi bir düzeydedir. Ayrıca şekil alabilme yeteneği açısından diğer boru çeşitleri ile kıyaslandığında en iyi noktada olan boru türüdür. Yüksek iletken olması, elektrik hatları açısından alüminyum boruları vazgeçilmez bir malzeme haline getirmektedir. Farklı kalite değerlerine sahip olan alüminyum borular, maliyet açısından da ortalama bir yerdedir. Korozyon riskinin yüksek olmadığı ve olumsuz dışsal etkenlerin de ortalama seviyede olduğu durumlar için alüminyum borular kullanışlıdır.
Sıklıkla kullanılan bir diğer boru türü de bakır borulardır. Genellikle sıcak su ve soğuk su temini için kullanılan bakır borular, lehim ile birbirlerine eklemlenmektedir. Ayrıca korozyon direnci açısından iyi denilebilecek bir düzeydedir. Sağlık açısından herhangi bir zararının bulunmaması da bakır boruların kullanımının avantajlı hale getirmektedir. Tüm bu avantajlarına karşın bakır borular, yüksek maliyetli olma gibi bir dezavantaja da sahiptir.
İşlenme ve kullanım kolaylıkları gibi avantajları ile ön plana çıkan bir diğer boru türü de PVC borulardır. Sert plastik olarak da adlandırılan PVC borular, sertlikleri dolayısıyla uzun yıllar boyunca kırılma ya da ezilme gibi sorunların ortaya çıkmasını engelleyecek şekilde kullanılabilmektedir. Esas kullanım amacı gider sularının ana gidere aktarılmasını sağlamak olan bu borular, daha gelişmiş formları üretildikçe değişik kullanım alanlarını da hakimiyetleri altına almaktadır. Donmaya karşı dayanıklı olmaları, soğuk bölgelerde de kullanılabilmeleri gibi bir ayrıcalık yaratmaktadır. Ayrıca PVC borular akış esnasında oluşan gürültüyü de en düşük düzeylere indirmektedir.
İlginizi çekebilir: Paslanmaz Boru Özellikleri Nelerdir?
Boruların Kullanım Alanları
Boru türlerinde var olan bu çeşitlilik, kullanım alanlarında da aynen yansımakta ve çok geniş bir yelpazede boruların kullanımı görülmektedir. Boru kullanımının yaygın olduğu alanların başında inşaat sektörü ve tesisatlar gelmektedir. İnşa edilen konutlara su verilmesi, atık suların tahliye edilmesi, doğalgaz hatlarının çekilmesi, sıcak ve soğuk su ayrımının yapılmasında borular baş aktör olarak kullanılmaktadır. Bunun yanında borular tarımsal sulama sistemlerinde de tercih edilen ürünler arasındadır. Sulama sularının belirli noktalara ulaştırılması esnasında ortaya çıkacak su kaybının engellenmesi adına borulardan yararlanılmaktadır. Bunlara ek olarak ağır ve hafif sanayinin pek çok dalında sıvıların ve gazların taşınması amacıyla borulardan yararlanılmaktadır.
Borunun kullanılacağı alanın gereksinimleri, hangi boru türünün kullanılacağı konusunda öncelikli belirleyici konumundadır. Son olarak da petrol boru hatlarında ve uluslararası doğalgaz hatlarında borular etkin bir biçimde kullanılmaktadır. Borular arasında devamlılığın sağlanabilmesi ve daha uzun hatların inşa edilebilmesi için ara elemanlar kullanılmaktadır.
Sistem Paslanmaz ekibi olarak bu yazımızda borular hakkında elimizden geldiğince bilgi vermeye çalıştık. Umarız faydalı olmuştur. Paslanmaz çelik ürünleri hakkında detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Daha fazlası için takipte kalın!
İlginizi çekebilir: Paslanmaz Boru Nedir?
