Boru kullanımında değişen ihtiyaçların daha etkin bir şekilde karşılanabilmesi ve daha yenilikçi yöntemlere ihtiyaç duyulması, gelişmiş özelliklere sahip olan borulara duyulan ihtiyacı artırmıştır. Çelik boru ürünleri de bu doğrultuda ortaya çıkmıştır. Sahip olduğu özellikler dolayısıyla çok geniş kullanım alanlarına sahip olan çelik borular, farklı işlemlerden geçirilerek korozyon direncinin artırılmasından sonra daha işlevsel bir hale gelmektedir. Çelik boruların en sık kullanıldığı alanların başında savunma sanayi gelmektedir. Gemi üretimi başta olmak üzere pek çok ağır kara ve deniz aracının üretiminde tercih edilen çelik borular, daha sağlam ve uzun ömürlü araçların yapılabilmesine olanak tanımaktadır. Bunun yanında ağır ve hafif sanayinin farklı alanlarında da çelik borular kullanılmaktadır. Özellikle petro kimya endüstrisinde, petrol rafinerilerinde ve kimyasal madde kullanımının yaygın olduğu tesislerde çelik boru kullanımı son derece yaygındır. Ayrıca inşaat sektöründe çelik borulara geniş ölçüde yer verilmektedir.
İlginizi çekebilir: Paslanmaz Boru Nedir?
Üretim Türlerine Göre Paslanmaz Borular
Paslanmaz borular, farklı niteliklerine göre değişik sınıflandırmalara tabi tutulmaktadır. Üretim türlerine göre yapılan sınıflandırma, bu konuda en yaygın olan sınıflandırma türüdür. Çelik boru ürünleri, üretim türlerine göre iki başlık altında incelenmektedir. Bunlardan birincisi çelik çekme borular; ikincisi ise çelik dikişli borulardır. Çekme borular, üretim esnasında herhangi bir kaynak işlemi yapılmayan yöntemdir. Birleşme noktası ya da kaynak noktası gibi alanların bulunmamasından dolayı, çok daha yüksek dayanıklılık değerine sahiptir. Dikişli borular ise düz levhaların bükülerek şekillendirilmesi ve daha sonra kaynak ile sabitlenmesi yöntemidir. Bu yöntem kullanılarak elde edilen borular, yüksek basınç değerleri altında düşük performans sergilemektedir. Çekme borular ile kıyaslandıkları zaman, dikişli borular daha düşük dirence sahiptir.
İlginizi çekebilir: Paslanmaz Boru Çeşitleri Nelerdir? Nasıl Üretilir?
Kaynak İşleminin Niteliğine Göre Paslanmaz Borular
Çelik boru ürünlerinin bir diğer sınıflandırma yöntemi ise kaynak niteliğine göre yapılan sınıflandırmadır. Bu sınıflandırma yönteminde çelik borular üç başlık altında değerlendirilmektedir. Bunlardan birincisi Tungsten Inert Gaz yöntemi ile yapılan kaynaktır. Bu yöntemde çelik borular sabit bir hat üzerinden akıp giderken, sabit duran kaynak makineleri kullanılarak yapıştırma işlemi yapılmaktadır. Tungsten yönteminde kaynağın hava ile temas etmesi bozulmalara neden olacağından dolayı argon gazı kullanılmaktadır. Bir diğer kaynak yöntemi ise High Frequency ya da HF kaynağıdır. Bu yöntem kullanılarak elde edilen çelik boruların dayanıklılığı oldukça düşüktür. Bu yüzden de genellikle dekoratif amaçlı boruların üretiminde tercih edilmektedir. Son kaynak yöntemi olarak lazer kaynaktan söz etmek mümkündür. Bu yöntemde lazer kaynak cihazı tarafından, kaynatılması gereken noktalara lazer ışınları gönderilmektedir. Diğer iki kaynak türü ile kıyaslandığında en sağlam ve en avantajlı yöntem budur.
Yüzey Türlerine Göre Paslanmaz Borular
Çelik boruların sınıflandırılmasında başvurulan bir diğer yöntem ise yüzey türleridir. Geçirdikleri işlemler nedeni ile çelik boru ürünlerinin yüzeyleri değişik formlara girebilmektedir. Bu konuda da üçlü bir sınıflandırma yapılmaktadır. Bunların ilki mat paslanmaz borulardır. Üretim sonrasında borunun sadece taşlanarak kullanıma sunulduğu durumlarda mat yüzeyler söz konusu olmaktadır. Satine yüzeyli borular, bu konudaki ikinci sınıfı teşkil etmektedir. Taşlama işleminden sonra ayrıca 320 grid zımpara taşı ile yeniden elden geçirilen borular, mat görünümden kurtulmakta ve daha parlak bir hal almaktadır. Son olarak da polisajlı paslanmaz borulardan söz etmek mümkündür. 320 grid taşlama işleminin sonrasında parlatıcı bir macun kullanılarak çelik borular temizlenmektedir. Bu temizleme işleminden sonra da 600 grid zımpara taşı ile borular yeniden zımparalanmaktadır. Satine yüzeyli borular, en parlak çelik boru türüdür.
Paslanmaz Çelik Boru Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Paslanmaz çelik boru seçimi yapılırken bazı hususlara dikkat etmek, tercih edilecek borulardan daha yüksek verim elde edebilmek açısından önem arz etmektedir. Çelik boru seçiminde en önemli hususlardan biri, borunun içeriğinde bulunan karbonun miktarıdır. Her ne kadar karbon borunun daha sağlam bir yapıda olmasını sağlasa da; aynı zamanda borunun şekil alabilme yeteneğini kaybetmesine neden olmaktadır. Bu yüzden de dayanıklılığa mı yoksa şekil verilebilmesine mi daha fazla ihtiyaç duyulduğuna karar verilmelidir. Bununla birlikte krom miktarının da üzerinde durulması gereklidir. Çelik borulardaki krom miktarının artması, borunun paslanmazlık niteliğinin artmasına neden olmaktadır. Ancak aynı zamanda maliyet üzerinde de artışa neden olmaktadır. Bu yüzden de ihtiyacın çok üzerinde krom içeren çelik borulardan uzak durulmalıdır.
Sistem Paslanmaz ekibi olarak bu yazımızda çelik boru hakkında elimizden geldiğince bilgi vermeye çalıştık. Umarız faydalı olmuştur. Paslanmaz çelik ürünleri hakkında daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Takipte kalın!
İlginizi çekebilir: Paslanmaz Boru Hakkında Bilinmesi Gerekenler
